Khi các bên không thể tự thương lượng hoặc hòa giải, việc đưa tranh chấp ra Tòa án là một trong những phương thức giải quyết tranh chấp được lựa chọn phổ biến và có tính cưỡng chế pháp lý cao.
Với vai trò là cơ quan tài phán của Nhà nước, Tòa án không chỉ đưa ra phán quyết dựa trên căn cứ pháp luật mà còn đảm bảo tính công bằng, minh bạch trong quá trình giải quyết. Tuy nhiên, để sử dụng hiệu quả cơ chế này, cá nhân và doanh nghiệp cần hiểu rõ nguyên tắc tố tụng, phạm vi thẩm quyền cũng như thời hiệu khởi kiện trong từng loại tranh chấp cụ thể.
Giải quyết tranh chấp bằng tòa án
Giải quyết tranh chấp bằng Tòa án là phương thức giải quyết tranh chấp do cơ quan xét xử của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thực hiện, nhân danh quyền lực nhà nước, dựa trên quy định của pháp luật và được tiến hành theo trình tự, thủ tục tố tụng chặt chẽ.
Thông qua hoạt động xét xử, Tòa án ban hành bản án hoặc quyết định có hiệu lực pháp luật bắt buộc thi hành đối với các bên tranh chấp. Trường hợp các bên không tự nguyện chấp hành, bản án hoặc quyết định có thể được cưỡng chế thi hành theo quy định của pháp luật thi hành án.
Nguyên tắc giải quyết tranh chấp
Căn cứ theo Chương II Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, nguyên tắc giải quyết tranh chấp bằng Tòa án bao gồm:
- Tuân thủ pháp luật trong tố tụng dân sự
- Quyền yêu cầu Tòa án bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp
- Quyền quyết định và tự định đoạt của đương sự
- Bình đẳng về quyền và nghĩa vụ trong tố tụng dân sự
- Bảo đảm quyền bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự
- Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân xét xử vụ án dân sự, Thẩm phán giải quyết việc dân sự độc lập và chỉ tuân theo pháp luật
- Tòa án xét xử kịp thời, công bằng, công khai
- Bảo đảm sự vô tư, khách quan trong tố tụng dân sự
- Bảo đảm chế độ xét xử sơ thẩm, phúc thẩm
- Bảo đảm hiệu lực của bản án, quyết định của Tòa án
- Bảo đảm tranh tụng trong xét xử
- Bảo đảm quyền khiếu nại, tố cáo trong tố tụng dân sự
Những tranh chấp thương mại thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án
Căn cứ theo Điều 30 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định những tranh chấp về kinh doanh, thương mại thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án
- Tranh chấp phát sinh trong hoạt động kinh doanh, thương mại giữa cá nhân, tổ chức có đăng ký kinh doanh với nhau và đều có mục đích lợi nhuận.
- Tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ, chuyển giao công nghệ giữa cá nhân, tổ chức với nhau và đều có mục đích lợi nhuận.
- Tranh chấp giữa người chưa phải là thành viên công ty nhưng có giao dịch về chuyển nhượng phần vốn góp với công ty, thành viên công ty.
- Tranh chấp giữa công ty với các thành viên của công ty; tranh chấp giữa công ty với người quản lý trong công ty trách nhiệm hữu hạn hoặc thành viên Hội đồng quản trị, giám đốc, tổng giám đốc trong công ty cổ phần, giữa các thành viên của công ty với nhau liên quan đến việc thành lập, hoạt động, giải thể, sáp nhập, hợp nhất, chia, tách, bàn giao tài sản của công ty, chuyển đổi hình thức tổ chức của công ty.
- Các tranh chấp khác về kinh doanh, thương mại, trừ trường hợp thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan, tổ chức khác theo quy định của pháp luật.
Một số thời hiệu khởi kiện cụ thể đối với tranh chấp kinh doanh thương mại:
Luật Tri Ân đơn vị tư vấn hàng đầu các tranh chấp thương mại
Căn cứ theo Điều 319 Luật thương mại 2005 quy định: Thời hiệu khởi kiện áp dụng đối với các tranh chấp thương mại là hai năm, kể từ thời điểm quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm, trừ trường hợp sau khi bị khiếu nại, thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics không nhận được thông báo về việc bị kiện tại Trọng tài hoặc Tòa án trong thời hạn chín tháng, kể từ ngày giao hàng.
- Thời hiệu khởi kiện áp dụng đối với các tranh chấp thương mại là 02 năm, kể từ thời điểm quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm (Điều 319 Luật Thương mại 2005)
- Thời hiệu khởi kiện về hư hỏng, mất mát hàng hóa là 01 năm kể từ ngày trả hàng hoặc lẽ ra phải trả hàng cho người nhận hàng (Điều 169 Bộ luật hàng hải Việt Nam 2015)
- Thời hiệu khởi kiện về việc thực hiện hợp đồng vận chuyển theo chuyến là 02 năm kể từ ngày người khởi kiện biết hoặc phải biết quyền lợi của mình bị xâm phạm (Điều 195 Bộ luật hàng hải Việt Nam 2015)
- Thời hiệu khởi kiện đối với vụ việc liên quan đến hợp đồng thuê tàu là 02 năm kể từ ngày chấm dứt hợp đồng (Điều 219 Bộ luật hàng hải Việt Nam 2015)
- Thời hiệu khởi kiện về việc thực hiện hợp đồng đại lý tàu biển là 02 năm kể từ ngày phát sinh tranh chấp (Điều 241 Bộ luật hàng hải Việt Nam 2015).
Khuyến cáo
Bài viết này chỉ mang tính chất cung cấp thông tin chung, không nhằm mục đích tư vấn pháp lý cụ thể cho bất kỳ trường hợp nào. Các quy định pháp luật nêu trong bài được dẫn chiếu theo thời điểm đăng tải, có thể đã thay đổi hoặc hết hiệu lực sau đó. Quý độc giả nên tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi áp dụng.Liên hệ tư vấn
Luật Tri Ân là công ty luật uy tín tại Việt Nam, với nhiều năm kinh nghiệm trong việc cung cấp dịch vụ pháp lý toàn diện, đặc biệt nổi bật trong lĩnh vực giải quyết tranh chấp.Chúng tôi cung cấp giải pháp hiệu quả và kịp thời cho các vấn đề pháp lý phát sinh trong hoạt động kinh doanh và dân sự, từ đàm phán hòa giải đến đại diện tham gia tố tụng tại tòa án và trọng tài.
Quý khách hàng có thể tìm hiểu thêm tại chuyên mục Giải quyết tranh chấp trên website, hoặc liên hệ trực tiếp với đội ngũ luật sư của chúng tôi qua email: tranquan@luattrian.com để được tư vấn và hỗ trợ chính xác, kịp thời.
