Việc lựa chọn đúng phương thức giải quyết tranh chấp không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp mà còn hạn chế tổn thất về thời gian, chi phí và uy tín. Tuy nhiên, để xử lý tranh chấp hiệu quả, mỗi cá nhân, tổ chức cần nắm rõ trình tự, thẩm quyền cũng như những quy định pháp luật có liên quan.
Giải quyết tranh chấp là gì
Giải quyết tranh chấp là việc cơ quan, tổ chức có thẩm quyền xem xét và ra quyết định xử lý các tranh chấp dân sự, hôn nhân và gia định, kinh doanh, thương mại, lao động, trên cơ sở xem xét các tài liệu, chứng cứ có trong vụ việc tranh chấp nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức.
Tòa án là cơ quan có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động.
Giải quyết tranh chấp cần cơ quan thẩm quyền đứng ra xử lý.
Những tranh chấp về dân sự thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án được quy định tại điều 26 BLTTDS năm 2015 bao gồm:
– Tranh chấp về quốc tịch Việt Nam giữa cá nhân với cá nhân.
– Tranh chấp về quyền sở hữu và các quyền khác đối với tài sản bao gồm tranh chấp các quyền về chiếm hữu, sử dụng định đoạt hoặc tranh chấp về bồi thường thiệt hại với tài sản. Nếu đối tượng tranh chấp không phải là tài sản theo quy định của pháp luật dân sự, thì Tòa án không có thẩm quyền giải quyết.
– Tranh chấp về giao dịch dân sự, hợp đồng dân sự là sự mâu thuẫn, bất đồng ý kiến giữa các bên tham gia quan hệ Hợp đồng; liên quan đến việc thực hiện (hoặc không thực hiện) các quyền và nghĩa vụ theo Hợp đồng. Ngoài ra tòa án cũng có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp phát sinh từ các biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự như cầm cố, đặt cọ, ký ước…
– Tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ, chuyển giao công nghệ, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 30 (liên quan đến tranh chấp hành chính, ví dụ như khiếu kiện quyết định cấp văn bằng bảo hộ…) của Bộ luật này.
Đối với tài sản là động sản và bất động sản, các tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ thuộc thẩm quyền dân sự tòa án bao gồm tranh chấp về quyền tác giả, quyền liên quan đến quyền tác giả, quyền sở hữu công nghệ và quyền đối với quyền đối với giống cây trồng. Ngoài ra còn tranh chấp về hợp đồng chuyển giao công nghệ cũng thuộc thẩm quyền của tòa án.
– Tranh chấp về thừa kế tài sản.
Tòa án có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp về thừa kế như yêu cầu tòa án buộc người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản do người chết để lại, thanh toán các khoản chi từ tài sản do người chết để lại, thanh toán các khoản chi từ di sản thừa kế. Xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác.
– Tranh chấp về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng là tranh chấp xảy ra mà trước đó người bị thiệt hại và người gây thiệt hại không có quan hệ hợp đồng hoặc có quan hệ hợp đồng nhưng thiệt hại phát sinh không xuất phát từ việc thực hiện hợp đồng.
– Tranh chấp về khai thác, sử dụng tài nguyên nước, xả thải vào nguồn nước theo quy định của Luật tài nguyên nước.
– Tranh chấp đất đai theo quy định của pháp luật về đất đai; tranh chấp về quyền sở hữu, quyền sử dụng rừng theo quy định của Luật bảo vệ và phát triển rừng.
– Tranh chấp liên quan đến hoạt động nghiệp vụ báo chí theo quy định của pháp luật về báo chí.
Là những tranh chấp liên quan đến hoạt động báo chí mà pháp luật quy định thuộc thẩm quyền của tòa án như tranh chấp về việc không đăng bài cải chính, những tin tức xúc phạm danh dự, nhân phẩm công dân, bồi thường thiệt hại …thì được tòa án thụ lý giải quyết.
– Tranh chấp liên quan đến yêu cầu tuyên bố văn bản công chứng vô hiệu.
– Tranh chấp liên quan đến tài sản bị cưỡng chế để thi hành án theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự.
Trường hợp này tài sản bị cưỡng chế thi hành án có tranh chấp giải quyết theo quy định tại khoản 1 Điều 75 luật thi hành án dân sự sửa đổi bổ sung năm 2014.
– Tranh chấp về kết quả bán đấu giá tài sản, thanh toán phí tổn đăng ký mua tài sản bán đấu giá theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự.
– Tranh chấp về kết quả bán đấu giá tài sản, thanh toán phí tổn đăng ký mua tài sản bán đấu giá theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự quy định tại điều 102 luật thi hành án dân sự 2008 sửa đổi bổ sung năm 2014
– Các tranh chấp khác về dân sự, trừ trường hợp thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan, tổ chức khác theo quy định của pháp luật.
Trong quyết định của Tòa án về việc giải quyết tranh chấp dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động phải trình bày đầy đủ nội dung vụ việc tranh chấp, những chứng cứ và những tình tiết đã được chứng minh, những căn cứ pháp luật mà Tòa án dựa vào đó để giải quyết các tranh chấp, quyết định về việc giải quyết tranh chấp, mức án phí mà đương sự phải chịu, quyền kháng cáo của đương sự…
Thủ tục giải quyết tranh chấp dân sự
Giải quyết tranh cấp thông qua thương lượng
Thương lượng là bước đầu tiên và mang tính tự nguyện trong quá trình giải quyết tranh chấp. Các bên trực tiếp gặp gỡ, trao đổi và thỏa thuận về quyền lợi, nghĩa vụ liên quan nhằm đạt được giải pháp chung.
Pháp luật không bắt buộc phải thương lượng trước khi thực hiện các bước khác. Tuy nhiên, nhiều người vẫn ưu tiên lựa chọn vì đây là phương thức nhanh gọn, tiết kiệm chi phí, không bị ràng buộc bởi quy trình pháp lý và bảo mật được uy tín của các bên. Tuy nhiên, kết quả thương lượng không có giá trị cưỡng chế thi hành nếu không có sự tự nguyện thực hiện từ các bên.
Giải quyết tranh cấp thông qua hòa giải
Hòa giải là hình thức thương lượng có sự hỗ trợ của bên thứ ba trung gian có thể là cá nhân, tổ chức hoặc luật sư nhằm hỗ trợ các bên đạt được thỏa thuận.
Người hòa giải không có quyền ra phán quyết, chỉ đưa ra ý kiến mang tính tham khảo. Phương thức này vẫn dựa trên sự thiện chí và tự nguyện như thương lượng, nhưng có thêm yếu tố hỗ trợ chuyên môn, góp phần tăng khả năng thành công.
Kết quả thương lượng chỉ có hiệu lực khi các bên tự nguyện thực hiện, không có giá trị cưỡng chế thi hành.
Khởi kiện ra tòa án
Nếu thương lượng và hòa giải không thành, các bên có quyền khởi kiện ra Tòa án nhân dân.
Đây là phương thức chính thức, có sự can thiệp của cơ quan nhà nước. Việc giải quyết phải tuân theo quy định pháp luật tố tụng dân sự và kết quả (bản án, quyết định) có thể được cưỡng chế thi hành thông qua cơ quan thi hành án.
Do tính chất pháp lý phức tạp và ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi, việc có sự tham gia của luật sư trong quá trình tố tụng là cần thiết để bảo vệ tốt nhất quyền và lợi ích hợp pháp của các bên.
Nếu các bên thương lượng, hòa giải không thành thì có quyền khởi kiện ra Tòa án nhân dân. Việc có sự tham gia của luật sư trong quá trình tố tụng là cần thiết.
Với đội ngũ luật sư có trình độ chuyên môn cao, nhiều năm kinh nghiệm trong giải quyết tranh chấp dân sự, Công ty Luật Tri Ân là đối tác pháp lý đáng tin cậy, sẵn sàng hỗ trợ bạn trong mọi khâu từ tư vấn, thương lượng, hòa giải đến đại diện tranh tụng tại Tòa án.
CÔNG TY LUẬT TNHH TRI ÂN
MST: 3602909782
Địa chỉ: Tầng 7, Toà nhà Tinnghia Plaza, 224 Hà Huy Giáp, P. Trấn Biên, Đồng Nai
Số điện thoại: 0898917927
Email: tranquan@luattrian.com
Khuyến cáo: Bài viết này chỉ cung cấp thông tin chung, không phải là tư vấn pháp lý cho bất kỳ trường hợp cụ thể nào. Các quy định pháp luật được dẫn chiếu có thể đã hết hiệu lực tại thời điểm bạn đọc. Vui lòng tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi áp dụng.
