Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 (BLTTDS), có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2016, được sửa đổi, bổ sung năm 2025 đã bổ sung và hoàn thiện nhiều quy định quan trọng liên quan đến việc giải quyết tranh chấp dân sự.
Theo đó, tranh chấp dân sự được hiểu là những mâu thuẫn, xung đột phát sinh giữa các cá nhân, tổ chức trong quan hệ về nhân thân hoặc tài sản. Đây là những tình huống pháp lý phổ biến, có thể ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của các bên liên quan.
Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định quan trọng liên quan đến việc giải quyết tranh chấp dân sự.
1. Phương thức giải quyết tranh chấp dân sự
Phương thức giải quyết tranh chấp dân sự được hiểu là các hoạt động điều chỉnh các bất đồng, các xung đột nhằm khắc phục và loại trừ các tranh chấp đã phát sinh, nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên chủ thể.
Tùy thuộc vào tình hình kinh tế, chính trị, xã hội và dựa trên những đặc điểm về phong tục, tập quán, các phương thức cụ thể giải quyết tranh chấp dân sự được pháp luật của mỗi quốc gia quy định không giống nhau. Tuy nhiên khi có tranh chấp dân sự xảy ra, pháp luật của hầu hết các nước đều quy định hai phương thức chính để giải quyết các tranh chấp đó là tại Tòa án và ngoài Tòa án.
Việc giải quyết các tranh chấp dân sự dựa trên sự thỏa thuận của các bên và không được trái với các quy định của pháp luật. Theo đó, theo quy định của pháp luật hiện hành của nước ta, các bên có thể lựa chọn việc giải quyết tranh chấp dân sự thông qua các phương thức như: Thương lượng, hòa giải; Tòa án và Trọng tài thương mại.
Giải quyết tranh chấp dân sự dựa trên sự thỏa thuận của các bên và không được trái với các quy định của pháp luật.
2. Tranh chấp về dân sự thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án
Theo Điều 26 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, các tranh chấp về dân sự thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án bao gồm:
– Tranh chấp về quốc tịch Việt Nam giữa cá nhân với cá nhân.
– Tranh chấp về quyền sở hữu và các quyền khác đối với tài sản.
– Tranh chấp về giao dịch dân sự, hợp đồng dân sự.
– Tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ, chuyển giao công nghệ, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 30 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015.
– Tranh chấp về thừa kế tài sản
– Tranh chấp về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng.
– Tranh chấp về bồi thường thiệt hại do áp dụng biện pháp ngăn chặn hành chính không đúng theo quy định của pháp luật về cạnh tranh, trừ trường hợp yêu cầu bồi thường thiệt hại được giải quyết trong vụ án hành chính.
– Tranh chấp về khai thác, sử dụng tài nguyên nước, xả thải vào nguồn nước theo quy định Luật Tài nguyên nước 2023.
– Tranh chấp đất đai theo quy định của pháp luật về đất đai; tranh chấp về quyền sở hữu, quyền sử dụng rừng theo quy định Luật Bảo vệ và phát triển rừng (được thay thế bởi Luật Lâm nghiệp 2017).
– Tranh chấp liên quan đến hoạt động nghiệp vụ báo chí theo quy định của pháp luật về báo chí.
– Tranh chấp liên quan đến yêu cầu tuyên bố văn bản công chứng vô hiệu.
– Tranh chấp liên quan đến tài sản bị cưỡng chế để thi hành án theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự.
– Tranh chấp về kết quả bán đấu giá tài sản, thanh toán phí tổn đăng ký mua tài sản bán đấu giá theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự.
– Các tranh chấp khác về dân sự, trừ trường hợp thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan, tổ chức khác theo quy định của pháp luật.
Yêu cầu về dân sự thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án
Cụ thể tại Điều 27 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015,, những yêu cầu về dân sự thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án như sau:
– Yêu cầu tuyên bố hoặc hủy bỏ quyết định tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự, bị hạn chế năng lực hành vi dân sự hoặc có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi.
– Yêu cầu thông báo tìm kiếm người vắng mặt tại nơi cư trú và quản lý tài sản của người đó.
– Yêu cầu tuyên bố hoặc hủy bỏ quyết định tuyên bố một người mất tích.
– Yêu cầu tuyên bố hoặc hủy bỏ quyết định tuyên bố một người là đã chết.
– Yêu cầu công nhận và cho thi hành tại Việt Nam hoặc không công nhận bản án, quyết định về dân sự, quyết định về tài sản trong bản án, quyết định hình sự, hành chính của Tòa án nước ngoài hoặc không công nhận bản án, quyết định về dân sự, quyết định về tài sản trong bản án, quyết định hình sự, hành chính của Tòa án nước ngoài không có yêu cầu thi hành tại Việt Nam.
– Yêu cầu tuyên bố văn bản công chứng vô hiệu.
– Yêu cầu công nhận kết quả hòa giải thành ngoài Tòa án.
– Yêu cầu công nhận tài sản có trên lãnh thổ Việt Nam là vô chủ, công nhận quyền sở hữu của người đang quản lý đối với tài sản vô chủ trên lãnh thổ Việt Nam theo quy định tại điểm đ khoản 2 Điều 470 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015
– Yêu cầu xác định quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản, phân chia tài sản chung để thi hành án và yêu cầu khác theo quy định của Luật thi hành án dân sự.
– Các yêu cầu khác về dân sự, trừ trường hợp thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan, tổ chức khác theo quy định của pháp luật.
Việc giải quyết tranh chấp dân sự thường phức tạp, đòi hỏi sự am hiểu pháp luật và kỹ năng xử lý vụ việc. Công ty Luật Tri Ân với đội ngũ luật sư với kinh nghiệm trong lĩnh vực tố tụng dân sự sẵn sàng hỗ trợ khách hàng từ khâu tư vấn phương án thương lượng, hòa giải đến tham gia bảo vệ quyền lợi tại Tòa án hoặc Trọng tài thương mại. Chúng tôi cam kết mang lại giải pháp tối ưu, bảo vệ tối đa quyền và lợi ích hợp pháp cho khách hàng trong mọi vụ việc tranh chấp dân sự.
Liên hệ:
CÔNG TY LUẬT TNHH TRI ÂN
MST: 3602909782
Địa chỉ: Tầng 7, Toà nhà Tinnghia Plaza, 224 Hà Huy Giáp, P. Trấn Biên, Đồng Nai
Số điện thoại: 0898917927
Email: tranquan@luattrian.com
